Co zrobić gdy zgaśnie światło? - czyli ile czasu pokonuje promień słoneczny w drodze na Ziemię?

Dzisiejsza ciekawostka jest dedykowana miłośnikom astronomii i galaktycznych odkryć.
To, że mamy Słońce wie każdy maluch. Ale jak na ciekawość dzieci przystało, padają różne pytania dotyczące gwiazdy, która znajduje się w samym centrum Układu Słonecznego. Dziś udzielimy odpowiedzi na pytanie, z dziedziny - przetrwanie :)

Ile będziemy mieli czasu na znalezienie nowego źródła prądu gdyby przypadkiem nagle zgasło Słońce?

Byśmy mogli odpowiedzieć na to jakże ważne pytanie ustalmy kilka faktów.
1. To że świeci nad nami Słońce, oznacza po prostu, że docierają do nas promienie świetlne.
2. Promienie świetlne, nazywamy potocznie światłem.
3. Światło w próżni porusza się z pewną prędkością. Czy wiecie ile wynosi prędkość światła w próżni i w jakich jednostkach się wyraża?
                           Oczywiście! Jest to 300 000 km/s.
4. Słońce znajduje się, jak zapewne każdy się domyśla, w pewnej odległości od Ziemi. Czy wiecie w jakich jednostkach wyraża się odległość, i jak daleko od nas znajduje się Słońce?

                  Wszyscy, którzy powiedzieli że Słońce jest oddalone od Ziemi o około 150 mln km mieli rację!

W celu ustalenia dokładnego czasu będziemy musieli przeprowadzić proste wyliczenia.

Oto dane jakie posiadamy:
s (droga) = 150 ml km
v (prędkość) = 300 000 km/s
t = s / v
t = 150 000 000 / 300 000
t = 500

Ustalmy jeszcze jednostkę.
Odległość, czyli droga wyrażona jest w km. Prędkość w km/s. Wstawiając jednostki do równania otrzymujemy:
t = s / v [km : km/s = km * s/km = s]
t = 500 s

Wiemy już że gdyby nagle zgasło Słońce, do nas docierałyby promienie przez 500 sekund. Oczywiście jest to wartość przybliżona.

Jak sądzicie, czy to jest dużo czasu? Na co dzień nie mówimy, że pójście do szkoły zajęło nam 1800 sekund, a film w kinie trwał 7200 sekund. Zdecydowanie szybciej powiemy, że do szkoły idziemy 30 minut, a film trwa 120 minut czyli 2 godziny.

Jak wyliczyć ile to jest 500 sekund?
Jedna minuta to 60 sekund. Wystarczy zatem 500/60 by dowiedzieć się, że po zgaśnięciu Słońca moglibyśmy korzystać z emitowanych przez niego promieniu przez 8,3 minuty!

Zagadka dla ambitnych!
Gdyby taka sytuacja miała miejsce jak oświetlilibyście całą Ziemię by zapewnić ludziom wrażenie dnia?
Czekamy na odpowiedzi! Najciekawsze prace opublikujemy!

Dlaczego trzeba utylizować elektrośmieci?

Za nami Mikołajki, przed nami Święta ... czyli prezenty.
Jak sądzisz dostaniesz nowy komputer, aparat fotograficzny, a może kupisz z mamą niespodziankę dla taty ... czyli nową lodówkę :)? A może dostaniesz nowe baterie do ulubionego sprzętu?

A co zrobiłeś lub zrobisz ze zużytym sprzętem?
Jeśli Twój stary elektroniczny przyjaciel spędza emeryturę w plenerze, lesie, ogrodzie .. lub w nie przeznaczonym do tego śmietniku - niestety złamałeś prawo i grozi Ci wysoka grzywna.

Jak rozpoznać elektrośmieci?
Wystarczy, że spojrzycie na baterie, lub na spód  laptopa i poszukacie symbolu przekreślonego kontenera na śmieci.

Dlaczego trzeba utylizować elektrośmieci?
Wyrzucając elektrostarocie narażasz środowisko na ogromne zmiany. Mało tego, pamiętaj że sam sobie szkodzisz!

Czy wiesz, że... 
...z przebitej baterii ucieka kadm i nikiel? Obniża to poziom magnezu oraz cynku w wątrobie, może to powodować zaburzenia czynności nerek, zmiany nowotworowe, a nawet deformacje szkieletu kostnego!
...z komputera wycieknie brom? Może to spowodować różnego rodzaju schorzenia neurologiczne!
...z starego typu lodówek uwalnia się freon? Tu akurat grozimy środowisku, a szczególnie warstwie ozonowej.
... ze świetlówek wycieka rtęć? Może to powodować zaburzenia mowy, wzroku i słuchu, a nawet prowadzić do uszkodzenia nerek

Gdzie w takim razie oddać nasz sprzęt na godziwą emeryturę?
Elektrośmieci możemy oddać bezpłatnie w przeznaczonych do tego miejscach, a zawarte w nich niebezpieczne związki zostaną unieszkodliwione.

Dla mieszkańców Gdańska i okolic mamy bardzo dobrą informację! Od pewnego czasu zbiórkę elektrośmieci prowadzi szkoła Conradinum. Kolejna akcja zbierania elektrośmieci  przez szkołę będzie miała miejsce, według wstępnych ustaleń, w kwietniu.

Jeśli mieszkasz zbyt daleko od Gdańska, a chciałbyś pozbyć się jakiegoś sprzętu - napisz do nas centrumedufun@gmail.com! Pomożemy Ci odszukać miejsce gdzie można składać elektrośmieci!

Zatem masz jakieś elektrośmieci? Zapewnij im godziwą emeryturę!

Dlaczego chomik (lub inne zwierzątko) zrobił się sztywny po śmierci ?

Dzisiejsza ciekawostka powstała w trakcie ostatniego przyjęcia urodzinowego.

Tak się niefortunnie stało, że zmarło zwierzątko solenizanta.  Jeszcze raz – ogromne wyrazy współczucia od całej ekipy Centrum EduFun.

Nasz młody solenizant, jak na naukowca przystało, przyjrzał się całej sprawie bliżej, po czym zapytał:

Dlaczego mój chomik zrobił się sztywny po śmierci?

Pozwoliliśmy sobie opublikować to zdarzenie, i co ważniejsze – odpowiedź. By każdy maluch miał świadomość co się dzieje z jego pupilami.

Mięśnie

A co mięśnie mają do sztywnienia po śmierci. Otóż jak każdy z nas doświadcza możemy napiąć cały nasz organizm właśnie dzięki mięśniom. Mięśnie cały czas potrzebują energii. W wyniku śmierci zwierzątka ustaje proces syntezy ATP w komórkach. W skrócie mięśnie nie mają dłużej możliwości pobierania energii, zatem sztywnieją.

Prosty ale wymagający wysiłku eksperyment

Możemy sprawdzić czy rzeczywiście tak jest. Wystarczy w dość długim odcinku czasu 'robić' duży wysiłek jedną grupą mięśniową. Proponujemy wziąć niewielki ciężarek i podnosić go tak długo, aż nie będzie już to możliwe. I tu niestety powiemy Wam, że potrzeba wysiłku przynajmniej dwa razy więcej niż zrobiliście. Dzieje się tak, ponieważ w pierwszej fazie mięsień zacznie się „bronić” i wyśle do mózgu komunikat, że już nie może. A to nie prawda. Jest to trochę blef. Ma on jeszcze zapas ATP. W takiej chwili trzeba jeszcze wykonać wiele powtórzeń, aż poczujemy,  że nasze mięśnie tężeją z wysiłku. Specjalistycznie nazywa się to efekt zmęczenia lokalnego grup mięśni uczestniczących w wysiłkach o dużej intensywności i objętości.

Uwaga. Wszystkie ćwiczenia rób ostrożnie abyś zachował pełne zdrowie. Ćwiczenia wykonuj w obecności osoby dorosłej. 

Jeśli chcesz możesz zrobić inny eksperyment wysiłkowy. Np. jeśli jesteś silny zrób dużo pompek lub przysiadów.

Wracamy do strony naukowej

By móc szczegółowo odpowiedzieć na pytanie: dlaczego  mięśnie tężeją po śmierci?, musimy sobie najpierw wyjaśnić: co to jest proces syntezy ATP w komórkach. ATP – to skrót od adenozynotrifosforanu i jest to nic innego jak związek chemiczny. Jak zapewne wszyscy się domyślają, związek ten odpowiada za wymianę energii podczas reakcji, które odbywają się w komórkach.  Cząsteczka ATP tworzy się poprzez przyłączenie reszty fosforanowej do cukru pięciowęglowego – rybozy, połączonego z zasadą azotową – adeniną.  Przyłączenie reszty fosforanowej do końca łańcucha wymaga dostarczenia energii. Energia jest uwalniana podczas odłączenia reszty fosforanowej.

Proces skurczu mięśni jest skomplikowanym, wieloetapowym zjawiskiem. W momencie śmierci zwierzątka ustaje proces syntezy ATP w komórkach. Oznacza to, że do mięśni nie jest już dłużej dostarczana energia. Zatem skoro energia nie może zostać pobrana przez mięśnie – zaczynają one sztywnieć.

Jednakże nasuwa się pytanie – dlaczego niektóre zwierzątka sztywnieją od razu, a inne po jakimś czasie?

Jest to zależne od momentu w jakim nastąpiła śmierć, lub reakcji zwierzątka. Jeśli śmierć nastąpiła podczas biegania lub w wyniku przerażenia – znaczna ilość energii została wyczerpana. W tym momencie ciało sztywnieje szybciej. Jeśli zwierzątko umarło w spoczynku to ciało dłużej wytraca ATP.

Pojawia się kolejne pytanie – dlaczego ciało bez ATP, czyli bez energii sztywnieje?

Przecież aby napiąć mięśnie każdy z nas potrzebuje energii! Odpowiedź kryje się gdzie indziej, w wysokim stężeniu jonów wapnia Ca²⁺. Po śmierci  zapas ATP spada do zera. Przestaje funkcjonować pompa wapniowa i w sarkoplazmie utrzymywane jest wysokie stężenie jonów Ca²⁺. Dlatego dochodzi do skurczu pośmiertnego. Jednakże ciało nie pozostaje bardzo długo sztywne. Po około 48 do 72h ciało zaczyna się rozkurczać z powodu innego procesu. Tzw. upłynnienia mięśni związane z autolizą (rozpuszczaniem się) białek.

Niestety wiedza na temat stężenia pośmiertnego nie przywróci życia ww. chomikowi. Mamy jednak nadzieję, że zdobyta wiedza złagodzi odrobinę ból po stracie bliskiego pupila.

Dlaczego widzimy kolory?

Czy zastanawialiście się kiedyś co to znaczy, że widzimy dany obiekt? I dlaczego go nie widzimy nocą?

Co sprawia, że odbiór barw zależy od naszego otoczenia?

Dlaczego widzimy?

Z punktu widzenia optyki klasycznej możliwość widzenia danego obiektu oznacza dokładnie tyle, że światło wędruje od oglądanego przez nas obiektu do naszego oka. W oku światło przechodzi przez cały układ optyczny i pada na powierzchnię pręcików i czopków w których wywołuje skomplikowane reakcje chemiczne. Sygnał chemiczny przetwarzany jest na sygnał elektryczny, który dzięki nerwom przewodzony jest do mózgu. Mózg analizuje otrzymane sygnały dając nam wrażenie tego co nazywamy widzeniem.

Czy wiesz, że kolory jakie widzisz na różnych przedmiotach są zależne od sposobu w jaki światło oddziałuje z atomami?

Światło po odbiciu od obiektu niesie ze sobą bardzo wiele informacji. Dzieje się tak ponieważ, światło oddziałuje z atomami w obiekcie na który pada. Oznacza to, że atomy z których zbudowany jest np. zielony króliczek, pochłaniają część promieniowania, a część odbijają wysyłając promieniowanie o danej długości fali i energii. Stąd do naszych oczu pada odpowiednie promieniowanie, które my później postrzegamy jako kolor.

Czy wszystko zależy tylko od długości fali wędrującego światła?

Okazuje się, że nie. Barwa, którą postrzegamy nie zależy tylko od długości fali światła. Na kolor jaki widzimy mają również wpływ barwy jakie znajdują się w przestrzeni obserwowanego obiektu. Przykładowo jasny kolor na ciemnym tle wyda się jaśniejszy niż na jasnym tle. I odwrotnie. Właściwości te wykorzystano w wielu iluzjach optycznych. Na określenie barw dodatkowo mają wpływ połączenia nerwowe w oku oraz przetwarzanie sygnałów nerwowych przez mózg. Inaczej mówiąc ocena ta jest subiektywna.

Widzenie nocą

Człowiek widzi w ograniczonym zakresie fal elektromagnetycznych, tj. między 380 nm a 780 nm. Obszar ten nazywany jest obszarem widzialnym. Powyżej tego obszaru oko ludzkie nie widzi. Jednakże istnieje wiele zwierząt, które widzą poza obszarem widzialnym dla człowieka. Przykładowo w ultrafiolecie widzą pszczoły, a nawet arktyczne renifery. Dla tych ostatnich jest to szczególnie przydatne! Dzięki temu mogą unikać drapieżników, gdyż mocz wilków świeci w ultrafiolecie.  

Zagadka

A ciekawe czy wiecie czy są zwierzęta które widzą w podczerwieni?

Nowość!

Witamy ponownie!

Zgodnie z radami naszych uzytkowników i dzieci, które uwielbiają odkrywać świat wprowadzamy w obieg nową usługę. Nazwaliśmy ją Odkrywca ciekawostek!

Czym się charakteryzuje Odkrywca ciekawostek?
Na stronie www.edufun.pl co tydzień umieszczamy ciekawostkę fizyczną. Możesz ją również znaleźć na naszej stronie na facebook'u : Centrum EduFun.

Natomiast tutaj - na blogu - będzie można zapoznać się ze szczegółowym wyjaśnieniem.
Każdy opis postaramy się ubrać w przykłady pomagające lepiej zrozumieć omawianą ciekawostkę!

Zapraszamy serdecznie do pogłębiania wiedzy o otaczającym nas świecie!

Masz pytanie lub ciekawostkę, o której sądzisz że każdy powinien się dowiedzieć? Napisz do nas! centrumedufun@gmail.com a na pewno odpowiemy!